از حظ ِ «بادیگارد» و تورنتو
توسط کمانگیر در روز 24 آوریل 2016آوریل 24
تورنتو شهر مناسبی برای زندگی است، وقتی ماندن در ایران، ممکن یا مساعد نباشد. این، بخشی به این دلیل است که دسترسی به اتفاقات ِ فرهنگی ِ ایرانی، در تورنتو ممکن است. و همین، حظ ِ بزرگ ِ این شهر است. در آخر هفتهای که گذشت، دو تئاتر ایرانی در تورنتو روی پرده رفت و دو فیلم روز به نمایش درآمد. اما نکتهی مهمتر این است که اتفاقات ِ فرهنگی ِ ایرانی را میشود در تورنتو در حضور ِ جمعیت ِ ایرانی دید، و همین، به تجربه، لایهای مهم اضافه میکند.
امشب بادیگارد را در حضور ِ جمعی چند صد نفره، در سینمایی در مرکز شهر تورنتو دیدم. به قول ِ دوستی، که فیلم را در ایران دیده بود، مهم نیست که با مضمون ِ فیلم موافق هستی یا نه، نکتهی اساسی این است که بادیگارد، حرف ِ دل «محافظ»انی است که به «بادیگارد» تقلیل داده شدهاند، و به این اتفاق راضی نیستند. محافظ ِ سابق دیگر حاضر نیست تنش را آماج ِ گلوله برای محافظت از یک سیاستمدار کند، و دریافتن ِ این نکته برای خودش و دیگران شگفت و درکنکردنی است.
یکی از معایب ِ اساسی ِ زندگی در خارج از ایران، از دست دادن ِ توان ِ درک ِ جزییات ِ مرتبط با ذهنیت ِ ایرانی است. تورنتو در زمینهی کباب و ترشی، چیزی از هیچ یک از شهرهای ایران کم ندارد. موج ِ اتفاقات ِ فرهنگی ِ ایرانی در تورنتو، که در شش ماه و یک سال ِ اخیر با شتابی چندبرابر بیشتر شده است، به من این امید را میدهد که موج ِ جهانیشدن، زندگی ِ همزمان در تورنتو و ایران را عملی خواهد کرد. اگر این اتفاق بیافتد، تعداد ِ فیلمها و کنسرتها و اجراهای ایرانی در تورنتو، با عدد ِ رستورانهای ایرانی ِ آن قابل مقایسه خواهد شد. من، مشتاق ِ زندگی در چنین تورنتویی هستم.
بادیگارد که تمام شد، احساسی دوگانه داشتم. فیلم صرفا ساختهای از یک کارگردان نیست، بلکه بیانیهای از طرف بخشی از ساختار حاکم است، که صدای پای سکولاریزه شدن ِ قدرت در ایران را دیگر نمیتواند نشنیده بگیرد. برای من، این بیانیه، امیدبخش و دلپذیر است. بادیگارد دعوتی به گفتگو است. به این دلیل، خندههای تمسخرآمیز ِ گهگاه از میان جمعیت، نگرانم میکرد که مخاطب، لزوما قدرت ِ ذهنی ِ شرکت در این گفتگو را ندارد. این، وضعیتی ناپسند بود که من را نسبت به صلاحیت ِ تورنتو بعنوان شهری برای زندگی مشکوک میکرد. در راه ِ برگشت اما خودم را قانع کردم که احتمالا چنین واکنشهایی در ایران هم نسبت به این فیلم، و نظایر ِ آن، وجود دارد. این نظریه، اگر قابل دفاع باشد، من را نسبت به زندگی در تورنتو امیدوار میکند.
تورنتو شهری است که میتوان در آن، بصورت همزمان، با فرهنگهای متفاوتی تماس برقرار کرد، و یکی از این فرهنگها، فرهنگ ِ ایرانی است. این، وضعیت ِ دلپذیری است.
نظر بگذارید