shajarian_torontos.jpgهیچ کداممان شیفته ی آواز شجریان و حتی لزوما موسیقی ایرانی نبودیم اما در آخرین لحظه بلیط کنسرت را گرفتیم. از تقاطع خیابان کینگ و سیمکو که به سمت روی تامسون هال پیچیدیم، تهرانتو جلوی چشممان پدیدار شد: جمعیت ِ ایرانی به دیدن استاد آمده بودند اما حالا بیرون سالن جمع شده بودند و «معاشرت» می کردند. چند دقیقه طول کشید که از درهای سالن داخل برویم؛ مردمی که تو می رفتند همان دم در آشنایی پیدا می کردند و سلام و احوال پرسی و چاق سلامتی همانجا به راه می افتاد. استاد که وارد شد همه دست زدند و کم کم سالن ساکت شد. حالا گروه موسیقی اشان را می زدند و هر لحظه فلاشی از جایی بیرون می جهید. در شروع مراسم همان صدای انگلیسی زبانی که خوش آمد گفته بود و به رسیدن سالگرد انتخابات و نقش استاد اشاره کرده بود، توضیح هم داده بود که عکس برداری ممنوع است اما همچنان نگهبانان ِ فارسی-ندان در سالن از این طرف به آن طرف می رفتند و با دوربین داران بازی موش و گربه می کردند. حالا ناگهان جمعیت متلاطم می شد و دست می زد؛ استاد جایی گفته بود «ضحاک». دوباره سالن منفجر می شد؛ استاد از غربت گفته بود. از سالن که بیرون می رفتیم خانمی به همراهش می گفت «با این چیزهایی که خونده دیگه ایران نمی تونه بره»، همراه نازنینم گفت «خلایق مجسمه ی شهامت هستند». البته استاد جز حافظ و مولوی و «تنها نمان به درد» چیزی نخوانده بود. و البته با این مقدمه ی طولانی، من با احترام کامل به نویسنده ی این نوشته با آن مخالف هستم: «اندر احوالات ِ شجریان در تورنتو»

می شود بطلمیوس بشویم و تئوری بدهیم که زمین مرکز هستی است و بعد که مشاهده با انتظارمان نخواند پشتمان را به آسمان بکنیم یا حتی چیزی هم نثارش کنیم. به نظرم نوشتن از «خرانگی» جمعیت شرکت کننده در کنسرت شجریان هم از همین جنس است.

ما مردمی هستیم که با یک «ضحاک» شنیدن غش و ضعف می رویم و دیر به کنسرت می رسیم و باید در کنسرت عکس بگیریم*. ما می توانیم با هم حرف بزنیم که هر کدام از این رفتارها را اصلاح کنیم، اگر لازم بدانیم که اصلاح بکنیم. این اصلا عجیب نیست. آن چیزی که عجیب است، و به نظرم باید درموردش جدی حرف زد، این است که در همین جامعه ی کوچک هم طبقه ی برتر و جماعت بدتر تعریف کنیم و بعد در مورد «جماعت» ِ دیگر بنویسیم. این به نظرم رفتار عجیبی است.

shajarian_toronto2s.jpg

* من البته قبل از شروع مراسم و بعد از پایان ِ آن عکس گرفتم.